انتخاب بین FTP و SFTP برای انتقال فایل‌ها می‌تواند گیج‌کننده باشد. هر دو پروتکل برای انتقال فایل استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های کلیدی در امنیت و کارایی آنها وجود دارد.
FTP (File Transfer Protocol) یک پروتکل قدیمی‌تر است که به طور پیش فرض امن نیست. اطلاعات در طول انتقال به صورت رمزگذاری نشده ارسال می‌شوند، به این معنی که هر کسی که به شبکه دسترسی دارد می‌تواند آنها را رهگیری و مشاهده کند. به همین دلیل، FTP برای انتقال اطلاعات حساس مانند اطلاعات مالی یا اطلاعات شخصی توصیه نمی‌شود.
SFTP (Secure Shell File Transfer Protocol) جایگزینی امن‌تر برای FTP است. از رمزگذاری SSH برای محافظت از داده‌ها در طول انتقال استفاده می‌کند، به این معنی که فقط گیرنده مجاز می‌تواند آنها را بخواند. SFTP برای انتقال هر نوع فایلی، به خصوص اطلاعات حساس، ایده آل است.
FTP چیست؟
FTP مخفف عبارت “File Transfer Protocol” (پروتکل انتقال فایل) است. FTP با استفاده از مدل کلاینت/سرور، انتقال مستقیم فایل‌ها بین کلاینت و سرور وب را پشتیبانی می‌کند.
برای انتقال اطلاعات، FTP از دو کانال مجزا استفاده می‌کند. یک کانال دستور و یک کانال داده. به طور پیش‌فرض، هیچ‌کدام از این کانال‌ها رمزگذاری نشده‌اند، به این معنی که بازیگران مخرب بالقوه (هکرها) می‌توانند اطلاعاتی را که در حال انتقال هستند را استراق سمع کنند.
پورت FTP
پورت FTP در واقع دو پورت مجزا است که برای برقراری ارتباط و انتقال فایل با استفاده از پروتکل FTP به کار می‌روند:
- پورت فرمان (Command Port): این پورت به طور پیش‌فرض روی 21 تنظیم شده است. پورت فرمان برای ارسال و دریافت دستورات کنترلی بین کلاینت FTP و سرور استفاده می‌شود.
- پورت داده (Data Port): پورت داده به طور پیش‌فرض روی شماره 20 تنظیم شده است، اما این پورت می‌تواند بسته به نوع اتصال FTP (فعال یا غیرفعال) تغییر کند. پورت داده برای انتقال واقعی داده‌های فایل بین کلاینت FTP و سرور کاربرد دارد.
SFTP چیست؟
SFTP که مخفف عبارت “SSH File Transfer Protocol” (پروتکل انتقال فایل SSH) است، همچنین به طور رایج با نام “Secure File Transfer Protocol” (پروتکل انتقال فایل امن) نیز شناخته می‌شود.
SFTP همانند FTP، قابلیت انتقال فایل را ارائه می‌دهد، اما با یک تفاوت کلیدی. SFTP به جای روش انتقال مستقیم مبتنی بر مدل کلاینت/سرور FTP، از تونل‌زنی (tunneling) استفاده کرده و انتقال فایل‌ها را بر بستر SSH انجام می‌دهد. به عبارت دیگر، SFTP از یک پروتکل امن‌تر برای برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات بهره می‌برد.
SSH چیست؟
SSH که مخفف عبارت “Secure Shell” (پوسته امن) است، یک پروتکل رمزنگاری است که امکان دسترسی امن به یک دستگاه (که در اینجا سرور است) از طریق شبکه‌های ناامن را فراهم می‌کند.
برخلاف FTP که از دو کانال مجزا استفاده می‌کند، SFTP تنها از یک کانال بهره می‌برد و این امکان را می‌دهد تا احراز هویت را با استفاده از نام کاربری/رمز عبور یا کلیدهای رمزنگاری SSH انجام داد. این روش احراز هویت، امنیت بیشتری را نسبت به FTP سنتی تضمین می‌کند.
پورت SFTP
بر خلاف FTP که از دو پورت مجزا برای فرمان و داده استفاده می‌کند، SFTP (پروتکل انتقال فایل امن) تنها از یک پورت برای برقراری ارتباط امن استفاده می‌کند. این پورت به طور پیش‌فرض شماره 22 است که پورت استاندارد برای پروتکل SSH (Secure Shell) به شمار می‌رود.
تفاوت بین FTP و SFTP
مهم‌ترین تفاوت بین FTP و SFTP در امنیت آنها است. SFTP برای انتقال فایل‌ها از یک کانال امن استفاده می‌کند، در حالی که FTP فاقد این ویژگی است.
با SFTP، ارتباط شما همیشه ایمن است و داده‌هایی که بین کلاینت FTP و سرور وب شما جابجا می‌شوند، رمزگذاری می‌گردند. این بدان معناست که بازیگران مخرب نمی‌توانند در مسیر ارتباط نفوذ کرده و اطلاعات شما را سرقت کنند – هر آنچه انتقال می‌دهید همواره به صورت رمزگذاری شده باقی می‌ماند.
در FTP، هنگام اتصال اولیه نیاز به احراز هویت با نام کاربری و رمز عبور دارید. با این حال، داده‌هایی که بین سرور وب و کلاینت FTP رد و بدل می‌شوند، رمزگذاری نمی‌شوند. این امر به این معنی است که یک عامل مخرب به طور بالقوه می‌تواند به این اطلاعات دسترسی داشته باشد.
این موضوع به ویژه در صورت انتقال فایل‌های حاوی اطلاعات حساس، بسیار خطرناک خواهد بود.
به طور مثال
در یک سایت وردپرسی، ممکن است فایل wp-config.php را که شامل اعتبارنامه‌های پایگاه داده‌ی شما و سایر تنظیمات حیاتی است، انتقال دهید.
اگر یک بازیگر مخرب به این فایل دست پیدا کند، عملاً تمام ابزار لازم برای کنترل وب‌سایت وردپرسی شما را در اختیار خواهد داشت.
شباهت بین FTP و SFTP
FTP و SFTP هر دو پروتکل‌هایی برای انتقال فایل بین رایانه شما و یک سرور، مانند سرور وب‌سایت شما، هستند. در اینجا برخی از شباهت‌های کلیدی آنها آورده شده است:
- استفاده از کلاینت FTP: برای اتصال به سرور با هر دو پروتکل، می‌توانید از یک کلاینت FTP مانند FileZilla استفاده کنید.
- قابلیت‌های مشابه: با هر دو پروتکل، می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:
- اتصال به سرور خود
- مرور همه فایل‌های روی سرور (حتی فایل‌های مخفی)
- آپلود فایل‌ها از سیستم محلی به سرور
- دانلود فایل‌ها از سرور به سیستم محلی خود
- رابط کاربری مشابه: بسیاری از سرویس گیرنده‌های FTP از رابط کاربری مشابهی برای FTP و SFTP استفاده می‌کنند، بنابراین استفاده از هر دو پروتکل برای کاربران تا حد زیادی مشابه است.
بنابراین، از نظر تجربه کاربری، تفاوت کمی بین FTP و SFTP وجود دارد. اما در نحوه انتقال اطلاعات، تفاوت اساسی وجود دارد.
نکات کلیدی مقاله
- هر دو برای انتقال فایل بین رایانه و سرور استفاده می‌شوند.
- از رابط کاربری مشابهی برای آپلود، دانلود و مدیریت فایل‌ها استفاده می‌کنند.
- به دلیل ناامنی ذاتی، استفاده از FTP به شدت غیرقابل توصیه است.
- SFTP تنها گزینه امن برای انتقال فایل در دنیای دیجیتال امروز است.
- برخی از هاست‌های وب ممکن است پورت پیش‌فرض SFTP را تغییر داده باشند. برای اطلاع از پورت اختصاصی هاست خود، به اسناد راهنما یا بخش مدیریت پنل هاستینگ خود مراجعه کنید.
