تفاوت ترموکس و لینوکس

ترموکس (Termux) و لینوکس (Linux) دو محیط مختلف هستند که از نظر کاربرد و نحوه استفاده تفاوت‌هایی دارند. در ادامه، تفاوت‌های اصلی بین این دو توضیح داده شده است:

تعریف و کاربرد ترموکس و لینوکس

ترموکس

ترموکس یک شبیه‌ساز ترمینال است که برای سیستم‌عامل‌های اندروید طراحی شده است. این اپلیکیشن به شما این امکان را می‌دهد که یک محیط لینوکس شبه ترمینال را روی دستگاه‌های اندرویدی داشته باشید.

در حقیقت، Termux یک محیط شبیه به ترمینال لینوکس است که دستورات خط فرمان لینوکس را می‌توانید در آن اجرا کنید.

Termux از پکیج منیجر pkg برای نصب برنامه‌ها استفاده می‌کند، که به شما امکان می‌دهد برنامه‌های لینوکس را به راحتی روی دستگاه اندرویدی خود نصب کنید.

لینوکس

لینوکس یک هسته سیستم‌عامل است که به عنوان هسته (Kernel) سیستم‌های مختلفی مانند دسکتاپ‌ها، سرورها، و حتی دستگاه‌های موبایل (در برخی موارد) استفاده می‌شود.

این سیستم‌عامل به صورت آزاد و متن‌باز است و به دلیل انعطاف‌پذیری و امنیت بالا در سرورها، سیستم‌های توزیع شده و حتی دستگاه‌های کوچک کاربرد دارد.

لینوکس می‌تواند به صورت کامل بر روی رایانه‌ها، سرورها و حتی دستگاه‌های قابل حمل نصب شود. سیستم‌عامل‌هایی که بر پایه لینوکس ساخته شده‌اند شامل توزیع‌های مختلفی مثل Ubuntu، Debian، Fedora، CentOS و غیره هستند.

استاندارد سلسله‌مراتب سیستم فایل (FHS)

• لینوکس: از استاندارد FHS پیروی می‌کند، بنابراین دایرکتوری‌های معمولی مانند /bin، /etc، /usr و /tmp در مسیرهای استاندارد خود قرار دارند.
• ترموکس: از FHS پیروی نمی‌کند. دایرکتوری‌های استاندارد در مکان‌های معمول وجود ندارند، که این مسئله باعث می‌شود برنامه‌ها نیاز به پچ شدن و کامپایل مجدد داشته باشند تا با محیط ترموکس سازگار شوند.

تفاوت کاربردهای لینوکس و ترموکس

• لینوکس: به عنوان یک سیستم‌عامل کامل، می‌تواند برای هر کاری که یک سیستم‌عامل رایج انجام می‌دهد استفاده شود، از جمله میزبانی وب‌سایت‌ها، مدیریت سرورها، توسعه نرم‌افزار، و استفاده به عنوان دسکتاپ برای کاربران نهایی.
• ترموکس: بیشتر به عنوان یک ابزار برای دسترسی به خط فرمان و انجام عملیات ساده لینوکسی روی گوشی‌های اندرویدی استفاده می‌شود. این شامل نصب و اجرای ابزارهای مختلف خط فرمانی، برنامه‌نویسی و مدیریت فایل‌ها است.

نصب نرم‌افزار و مدیریت بسته‌ها

• لینوکس: نصب نرم‌افزارها از طریق برنامه مدیرت بسته‌های نرم‌افزاری انجام می‌شود (مانند apt در اوبونتو و دبیان یا yum در فدورا). این نرم‌افزارها اغلب به صورت باینری‌های پیش‌ساخته در مخازن رسمی توزیع ارائه می‌شوند.
• ترموکس: دارای سیستم مدیریت بسته‌ای مشابه لینوکس است (مانند pkg یا apt)، اما بسته‌ها برای سازگاری با اندروید تنظیم شده‌اند. به دلیل عدم سازگاری با FHS، ترموکس از بسته‌های رسمی دبیان یا اوبونتو استفاده نمی‌کند. برخی از بسته‌های پیشرفته‌تر لینوکسی ممکن است در ترموکس در دسترس نباشند یا نیاز به تنظیمات خاصی داشته باشند.

تفاوت در دسترسی به سخت‌افزار

• لینوکس: دسترسی کامل به سخت‌افزار سیستم دارد و می‌تواند از همه منابع سیستم به صورت مستقیم استفاده کند.
• ترموکس: به عنوان یک اپلیکیشن اندرویدی، محدودیت‌هایی در دسترسی به سخت‌افزار گوشی دارد. به عنوان مثال، دسترسی مستقیم به پردازنده یا مدیریت انرژی در این محیط محدودتر است.

نصب و راه‌اندازی

• لینوکس: نصب لینوکس نیازمند مراحل نصب پیچیده‌تر است و باید روی یک دستگاه فیزیکی یا ماشین مجازی نصب شود.
• ترموکس: به سادگی از فروشگاه Google Play یا از طریق فایل APK قابل نصب است و نیاز به تنظیمات پیچیده ندارد.

تفاوت ترموکس و لینوکس در استفاده از Bionic libc

• لینوکس: توزیع‌های لینوکس معمولاً از GNU libc استفاده می‌کنند.
• ترموکس: از Bionic libc اندروید استفاده می‌کند. این تفاوت باعث می‌شود برنامه‌های لینوکسی نتوانند به صورت مستقیم در ترموکس اجرا شوند، زیرا لینک‌دهنده و ABI libc متفاوت هستند.

تک‌کاربره بودن و سطوح دسترسی

• لینوکس: از چندین کاربر و سطوح دسترسی متفاوت پشتیبانی می‌کند.
• ترموکس: یک محیط تک‌کاربره است. همه چیز با همان شناسه کاربری که به برنامه ترموکس اختصاص داده شده اجرا می‌شود. نام کاربری ممکن است شبیه u0_a231 باشد و نمی‌توان آن را تغییر داد.

پورت‌های سرویس‌ها

• لینوکس: سرویس‌های سرور از پورت‌های استاندارد استفاده می‌کنند (مانند 21 برای FTP، 22 برای SSH، 80 برای HTTP).
• ترموکس: به دلیل محدودیت‌های اندروید، سرویس‌های سرور مانند FTP، HTTP و SSH از پورت‌های غیر استاندارد (به ترتیب 8021، 8080 و 8022) استفاده می‌کنند.

محل ذخیره‌سازی سیستم فایل ریشه

• لینوکس: سیستم فایل ریشه در ساختار استاندارد لینوکس قرار دارد و معمولاً در پارتیشن‌های مختلف روی دیسک سخت ذخیره می‌شود.
• ترموکس: سیستم فایل ریشه و دایرکتوری خانه کاربر در یک دایرکتوری داده خصوصی برنامه در پارتیشن /data اندروید ذخیره می‌شوند. با حذف نصب یا پاک کردن داده‌های ترموکس، تمام فایل‌های شما نیز حذف می‌شوند.

دسترسی به فایل سیستم

• لینوکس: امکان تغییر مسیرها و پیکربندی سیستم فایل وجود دارد.
• ترموکس: نمی‌توان مسیر $PREFIX را تغییر داد زیرا تمام برنامه‌ها انتظار دارند که این مسیر ثابت باشد. همچنین، به دلیل محدودیت‌های سیستم فایل اندروید، برخی امکانات مانند مجوزهای یونیکس، لینک‌های سمبولیک و سوکت‌ها در کارت SD پشتیبانی نمی‌شوند.

پشتیبانی از نرم‌افزار

• لینوکس: پشتیبانی از نرم‌افزارهای گسترده و پیچیده، از جمله برنامه‌های گرافیکی و سرورهای قدرتمند.
• ترموکس: پشتیبانی از ابزارهای خط فرمانی ساده و بهینه‌شده برای اندروید. اجرای مستقیم برنامه‌های لینوکسی ممکن نیست و برای دور زدن این محدودیت‌ها، می‌توان از ابزارهایی مانند proot برای شبیه‌سازی محیط لینوکس استفاده کرد.

مشکلات با شی‌بنگ‌های استاندارد

ترموکس: اسکریپت‌هایی که از شی‌بنگ‌های استاندارد (مانند #!/bin/sh) استفاده می‌کنند، ممکن است در ترموکس اجرا نشوند. ابزارهایی مانند termux-fix-shebang و بسته termux-exec برای حل این مشکل ارائه شده‌اند.

دسترسی خواندن-نوشتن به اجزای برنامه

• لینوکس: در یک سیستم لینوکسی، کاربران می‌توانند با استفاده از حساب کاربری روت (superuser) به تمام بخش‌های سیستم دسترسی داشته باشند. این دسترسی امکان نصب نرم‌افزارها، تغییر تنظیمات سیستمی، مدیریت کاربران و انجام هر گونه تغییرات دلخواه را فراهم می‌کند. همچنین، لینوکس از یک سیستم مجوزدهی قدرتمند پشتیبانی می‌کند که به مدیر سیستم اجازه می‌دهد سطوح دسترسی مختلفی را برای کاربران و گروه‌ها تعیین کند.
• ترموکس: به عنوان یک اپلیکیشن اندرویدی، ترموکس در یک محیط sandbox اجرا می‌شود و دسترسی به سطوح پایین‌تر سیستم یا مجوزهای روت ندارد، مگر اینکه دستگاه اندرویدی روت شده باشد. حتی در این صورت، استفاده از دسترسی روت در ترموکس نیاز به تنظیمات اضافی و دانش فنی دارد. این محدودیت باعث می‌شود که کاربران نتوانند به برخی از فایل‌ها و دایرکتوری‌های سیستمی دسترسی پیدا کنند یا تنظیمات سیستمی را تغییر دهند.

این تفاوت در دسترسی کاربران به سیستم، تأثیر قابل توجهی بر قابلیت‌ها و امکانات هر یک از این دو محیط دارد. در حالی که لینوکس امکان کنترل کامل بر سیستم را فراهم می‌کند، ترموکس به دلیل محدودیت‌های امنیتی اندروید و ساختار اپلیکیشنی خود، دسترسی محدودی ارائه می‌دهد. بنابراین، برای کاربرانی که نیاز به دسترسی عمیق‌تر به سیستم و امکانات پیشرفته‌تر دارند، لینوکس گزینه مناسب‌تری است. اما برای کارهای ساده‌تر و استفاده روزمره از ابزارهای خط فرمان در دستگاه‌های اندرویدی، ترموکس می‌تواند کافی باشد.

محدودیت در اجرای برنامه‌های بومی لینوکس

ترموکس: به دلیل استفاده از Bionic libc و ناسازگاری با FHS، اجرای مستقیم برنامه‌های لینوکسی در ترموکس ممکن نیست.

جدول مقایسه تفاوت‌های لینوکس و ترموکس

چه زمانی از ترموکس و چه زمانی از لینوکس استفاده کنیم؟

• ترموکس: اگر به یک محیط خط فرمان سریع و قابل حمل برای دستگاه اندرویدی خود نیاز دارید، ترموکس گزینه مناسبی است. برای توسعه برنامه‌های کوچک، آزمایش اسکریپت‌ها و مدیریت سرورها از راه دور می‌توانید از ترموکس استفاده کنید.
• لینوکس: اگر به یک سیستم‌عامل کامل و قدرتمند نیاز دارید که قابلیت‌های بیشتری را ارائه دهد، لینوکس گزینه بهتری است. برای کارهای سنگین، توسعه نرم‌افزارهای پیچیده و استفاده روزمره از رایانه می‌توانید از لینوکس استفاده کنید.

نتیجه‌گیری

در مجموع، ترموکس یک ابزار ساده و سبک برای دسترسی به برخی از قابلیت‌های لینوکسی در دستگاه‌های اندرویدی است، در حالی که لینوکس یک سیستم‌عامل کامل و مستقل برای استفاده روی دستگاه‌های مختلف است. انتخاب بین ترموکس و لینوکس به نیازها و ترجیحات شما بستگی دارد. اگر به دنبال یک محیط خط فرمان ساده و قابل حمل هستید، ترموکس گزینه مناسبی است. اما اگر به یک سیستم‌عامل کامل و قدرتمند نیاز دارید، لینوکس گزینه بهتری است.